مستند سازی پرداخت در یک قرارداد ملکی می‌تواند شما را از دردسر بزرگ نجات دهد، چرا که خیلی اوقات وقتی کار به دادگاه می‌کشد، اثبات وقوع بیع (پرداخت ثمن) یکی از مهمترین چالش‌های خریداران است.
من سعید زمانی، کارشناس املاک هستم، کامنت شما برای من مهم است و اگر می‌خواهید می‌توانید از طریق شبکه اجتماعی معرفی شده در همین صفحه با من ارتباط بگیرید.
اهمیت مستند سازی پرداخت ها
پرونده‌های زیادی وجود دارد که فروشنده از خریدار بابت عدم پرداخت ثمن معامله شکایت کرده است. در این موارد مستندات پرداخت یا همان رسید پول بسیار حائز اهمیت جلوه می‌کند. وقتی مبلغی پرداخت می‌کنیم مهم است که چگونه و به کدام روش پرداخت انجام شده است و نیز به چه طریقی می‌توانیم از صحت پرداخت این مبلغ دفاع کنیم.
روش اول: پرداخت با چک بانکی
گاهی پول را از راه چک صیادی حساب جاری به فروشنده ملک پرداخت می‌کنیم چک‌های صیادی کد ملی دارد و جایی هم برای ذکر شماره مبایعه‌نامه در نظر گرفته می‌شود، این به شدت برای خریدار مفید است و بعدا می‌تواند به وصول این چک استناد کند. چک رمزدار یا بانکی نیز چنین وضعی دارد و برای صدور آن مستنداتی به بانک عرضه شده و در چک قید شده است.
این روش قدرت مند ترین روش مستند سازی پرداخت است به خصوص اگر شماره چک ها و تاریخ پرداخت در قرارداد مبایعه نامه ذکر شود.
روش دوم: پرداخت دلار و طلات
این یکی نسبت به چک بانکی تا حد زیادی نا امن است در همین یک ماه گذشته دو پرونده دیدم که فروشنده مدعی است، مبلغی از سوی خریدار دریافت نکرده است. در حالی که خریدار تاکید دارد مثلا ده هزار دلار به صورت نقدی به مالک پرداختم یا ۱۰۰ عدد سکه بهار آزادی دادم. در این نوع از پرداخت، رسید خیلی مهم است. رسید خوب برای این پرداخت، سه نکته دارد.
۱- فروشنده اثر انگشت بزند. زیرا که تکذیب اثر انگشت از امضا سخت تر است و کارشناس می‌تواند تشخیص دهد اثر انگشت کیست. پس پای رسید علاوه بر امضا و تاریخ و نوشتن نام با خط فروشنده اثر انگشت هم باشد.
۲- دو شاهد امضای این رسید و انجام پرداخت را ببینید که بعدا بتوانند شهادت دهند. حتی کافی نیست که فقط شاهد نوشتن رسید باشند. خوب است شاهد تحویل دلار یا طلا هم باشند.
۳- در متن رسید رقم هم درج شود. یعنی ذکر شود که در تاریخ فلان هزار دلار به ارزش هر دلار ۵۱۰ هزار ریال از خریدار جناب آقای … بابت مبایعه نامه شماره … دریافت گردید. که این شکل از پرداخت بر اساس توافق هر دو طرف بوده و فروشنده با ارزش ریالی ذکر شده در این رسید موافق است.
روش سوم: دریافت رسید بیت کوین و سایر رمز ارزها
شاید از نگاه شما غیر معمول باشد اما به هرحال این روزها بیت کوین و تتر هم در اقتصاد جهان جایگاه قابل توجهی دارند. اولا که خود سیستم بین المللی کار با رمز ارزها یک نوع از رسید را تعریف کرده و به سادگی قابل رهگیری در اینترنت است.
در واقع با کد TXID یا هش در سایتی که انتقال را انجام داده، می‌شود نتیجه تراکنش را دید. اما از نظر دریافت رسید در این زمینه هم خوب است ضمن رعایت مراحل فوق بر روی کاغذ رسید بگیرید و کد هش را نیز نگه دارید. چون این مسئله در محاکم قضایی ایران بسیار جدید است.
روش چهارم: مستندسازی معاوضه ملک با کالا یا خودرو
در این جا خوب است به جای مبایعه قرارداد معاوضه نوشته شود. در این قرارداد همه کالا ها کارشناسی شود و قیمت ریالی در روز معامله ذکر شود. در نهایت هم از فروشنده ملک رسید گرفته شود که کالای دریافتی دقیقا مطابق با کالای مورد توافق در قرارداد معاوضه بود و اعتراضی ندارد.
معاوضه یا تهاتر خود نوعی از عقود پذیرفته شده در قانون است که با مبایعه یا همان قرارداد خرید متفاوت است و از جمله امکان می‌دهد که طرفین با خیال راحت تری پس از اقاله یا فسخ قرارداد برای دریافت عین مال خود مدعی باشند و نه ارزش ریالی آن که ممکن است کاهش یا افزایش یافته باشد. این از ضررهای احتمالی جلوگیری می‌کند.
روش پنجم، مستند سازی پرداخت واریزی
یکی از مهمترین روش های پرداخت به صورت واریزی است. یعنی پول را به روش انتقال بانکی به حساب فروشنده واریز می‌کنند. این کار در ابتدا نیاز به اسنادی دارد که بانک تایید کند، پولشویی در کار نیست. یکی از این اسناد مبایعه نامه یا هر قرارداد انتقال ملک است.
برای آسودگی خاطر و اینکه خریدار بتواند مستند سازی پرداخت را به طور دقیق انجام دهد، خوب است شماره حساب فروشنده نیز در قرارداد ذکر شود، دقیقا همان حسابی که قرار است پول به آن واریز شود.
اثبات وقوع بیع
چنان که از مواد شماره 22، 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک برداشت می‌شود. اثبات وقوع بیع مهمترین دعوای قضایی است که باید همراه با درخواست الزام به تنظیم سند رسمی به دادگاه ارائه شود. اگر خریداری در زمینه انتقال سند به مشکل بخورد، با چنین دعوایی می‌تواند مالکیت خود را رسمی کند.
وقوع بیع یعنی فروشنده و خریدار برای انتقال مالکیت ملک و مبلغ ثمن آن توافق کرده و معامله به وقوع پیوسته باشد. این اتفاق به طور کلی با شهادت شاهدان و مستند سازی پرداخت قابل اثبات است.
